2000 жылдың 31 желтоқсанында сол жылы өткен Сидней Олимпиадасында айды аспанға шығарып, чемпион атанған боксшы Бекзат Саттарханов жол апатында қаза болды. «Осыдан жиырма күн бұрын жиырма жасар Бекзат елордамыз Астанада болып, елінің торқалы тойы Тәуелсіздік күнін бас қаламызда қарсы алған еді» .
Жұлдызың сөнбейді, Бекзат!
2001 жыл, 6 қаңтар
Сиднейдің төрінде Қазақстанның байрағын көтерген Олимпиада қаһармандары Ермахан Ыбырайымов, Ольга Шишигина, Болат Жұмаділов, Мұхтархан Ділдәбеков, Ислам Байрамуков және бокстың бекзаты атанған Саттархановты астана жұртшылығы хан көтеріп, қошемет көрсеткен. Сол екі күнде Бекзатпен етене әңгімелесіп, доп ойнап, суға түсіп, едәуір сырласып қалған едік. Бекзаттың әңгімесі де әсерлі еді. «Астана ақшамы» газеті үшін сұхбат алсам деген өтінішіме «Мен дайынмын, аға, ал бастайық» деген еді ілтипатпен. Енді сол арман қанатындағы әңгімені қаз-қалпында оқырман назарына ұсынамыз». Бұл – Бекзат Саттархановтың баспасөзге берген соңғы сұхбаттарының бірі.
Ғалым Қожабеков
Дәрменнің мектебі ашылды
10 ақпан
Л.Гумилев атындағы Еуразия мемлекеттік университетінде халықаралық гроссмейстер Дәрмен Сәдуақасовтың шахмат мектебі ашылды.
«Құдай жазып, ХХ ғасырдың соңында шахмат шыңына қазақ баласы да көтерілді. Дүниежүзіндегі ең мықты жас шахматшылар Үндістанда әлем чемпионы атағы үшін сынға түскенде астаналық Дәрмен Сәдуақасов жеңімпаз атанып, айды аспанға шығарған еді. Бұл байтақ еліміздің елордасы Астананың тұсауы кесілген жылдағы үлкен жетістік ретінде бағаланғаны сөзсіз…
Ал енді тұсауы кесілген мектептің базасы туралы айтар болсақ, Мәскеуден арнайы әкелінген шахмат үстелдері көздің жауын алып тұр. Дәрменнің айтуынша, бұл жабдықтардың бәрі халықаралық стандартқа жауап береді. Түптеп айтқанда, кең де, жарық шахмат мектебінде шеберлік шыңдау үшін жақсы жағдай жасалған».
Ғалым Қожабеков
Ер Кенекем елордаға келді
15 мамыр
Астанада ұлт-азаттық көтерілістің ұлы көсемі Кенесары хан ескерткішінің ашылу салтанаты өтті.
«Па шіркін! Ескерткіш еңселі екен. Ауыздығымен алысқан арғымақтың үстінде қаққан қазықтай отырған айбынды бейне асқақ рухтың айшықты белгісіндей көз арбайды. Енді мызғымас елдігіміздің қалпын елестеткендей ме, қалай?.. Тұрған жері де ғажап. Тас тұғырлы тау мүсіннің (биіктігі 13 метр, салмағы 10 тонна) түбінен еркелей ағып Есіл өтеді. Анадай жерде баяғыда өзі аруақ шақырып, атойлап басып алатын Ақмола бекінісінің орнындағы орталық стадион тұр. Қоладан құйылған бұл ескерткіштің сәтті шығуына алматылық мүсінші Нұрлан Далбай мен атақты сәулетші Шота Уәлихановтың көп еңбек сіңіргенін көрсетеді.
Талғат Батырхан
Күллі түркілердің Күлтегіні
19 мамыр
Елордамыздың төрінде ұлт руханиятын асқақтатқан айтулы оқиға болды. Аты әлемге әйгілі Күлтегін ескерткішінің көшірмесі Қазақ елінің елордасы – Астана қаласына жеткізілді.
Күллі түркілердің көк семсері атанған Күлтегін ескерткішінің ашылу салтанаты Л.Гумилев атындағы Еуразия ұлттық университетінің бас ғимаратында өтті. Осыған орай «Байырғы түркі өркениеті: жазба ескерткіштері» атты халықаралық ғылыми-теориялық конференция ұйымдастырылды.
«Ежелгі түркі ескерткіштері ол тек өткеніміз ғана емес, қанша жерден оларды заман ыңғайына икемдеуге тырысқанымызбен ол біздің бүгініміз де ғой… Меніңше, Күлтегін ескерткіші – түркі халықтарының Библиясы. Сондықтан оған түсіндірме ретінде Евангелиялық талдау қажет. Бұл менің жазушылық фантазиям әрі көзқарасым» деді конференцияға қатысушылардың бірі, әйгілі жазушы Шыңғыс Айтматов.
Жетімдерге мемлекеттік қамқорлық
26 маусым
Астанада «SOS Қазақстан балалар қалашығы» ашылды.
«Тұлдыр жетімдер мен тағдырдың тәлкегіне түскен балаларға арнап осындай үйлер ашу идеясын 1992 жылы ойлап тапқан «SOS Kinderdorf Internatiol» халықаралық қорының бірінші президенті Герман Гмайнер. «SOS балалар қалашығы» бүкіл әлемдегі балалардың нәсілі мен діл-дініне, ұлтына қарамастан жаңа үйге орналастырып, тәлім-тәрбие береді. Бұл күнде дүние жүзіндегі мұндай SOS қалашықтарының саны 423-ке жеткен».
Елордада ашылған SOS балалар қалашығы еліміздегі екінші осындай нысанға айналды. Бұдан бұрын Алматыда бой көтерген еді. Мұның алғышарты ретінде 1994 жылдың тамыз айында «SOS Қазақстан балалар қалашығы» қоры тіркелген. Ал 2000 жылдың аяғында «Отбасылық үлгідегі балалар үйі мен қалашығы туралы» арнайы заң қабылданды.
Төлен Зәрубайұлы
Кең байтақ Қазақстан келбеті
11 қыркүйек
Астанада «Атамекен» Қазақстан картасы» этно-мемориалдық кешені ашылды.
«Есілдің сол жағалауындағы 1,7 гектар жерге орналасқан көркемдік-танымдық нысанның құрылысы ХХ ғасырдың соңында, нақтырақ айтсақ, 1997 жылы басталған болатын. Ел Тәуелсіздігінің 10 жылдық тойына тарту ретінде ұсынылып отырған бұл кешенге кірсеңіз, Қазақстанның кең байтақ даласы көз алдыңызға елестері анық. Мұнда қазақ халқының тарихымен, мәдениетімен, жер жағдайымен, жергілікті тұрғындардың тұрмыс-тіршілігімен танысып, республика жайында кеңірек мағлұмат алуға болады. 100-ден аса экспозициялық материалдар қойылған бұл кешенде Қазақстандағы 14 облыс пен Астана және Алматы қалаларындағы айшықты ғимараттар, өнеркәсіп кешендері орын алған.
Гүлбаршын Өкешқызы
Қош келдіңіз, қасиетті қария!
22 қыркүйек
Рим папасы II Иоанн Павел Астанаға ұшып келді. Қасиетті тақтың билеушісі, Петрдің 263-мұрагері 95-шетелдік сапарында 127-ел ретінде Қазақстанның дәмін татты.
«Әлемде бейбітшілік сүйгіш адамдардан гөрі соғысқұмарлардың дауысы қатты шығуда. Осынау алмағайып кезеңде ұлтаралық татулық пен тыныштық құшағында тірлік кешіп жатқан Қазақстанға өзгелер қызыға да, қызғана да қарауда. Енді, міне шіркеулер шиеленісі ширығып тұрған шақта Рим папасының біздің елге келген сапарынан христиан әлемі көп үміт күтеді. Христиандар мәселесі өз алдына, папа – жер бетіндегі сенімдер мен ізгіліктерді жақтаушы. Ол діндер мен сенімдерді бөліп-жармайды… Папаның қасиетті қазақ топырағына аяқ басуы Қазақстанның халықаралық беделін асқақтата түсері анық».
Бас қаланың бойтұмары
2002 жыл, 10 тамыз
«Париждің Эйфель мұнарасын, Египеттің жұмбақ пирамидаларын, Мәскеудің маңғаз Кремлін кім білмейді дейсің… Сол сияқты, өркениет әлеміне қадам басқан Қазақстан жүрегі Астана төрінен де осындай өзіне тән айрықша архитектуралық құрылыстың дүниеге келуі заңды еді.
Ақмырза Рүстембеков бастаған Қазақстан Архитекторлар одағының сәулетшілері қазақ аңыздарының қатпарлы беттеріне терең үңіліп, одан алған ойларын қазіргі заман идеясымен ұштастырды. Соның нәтижесінде «Астана-Бәйтерек» аспанжайы дүниеге келді.
Монументтің ең үстіндегі диаметрі 23 метр шыны шар пішіні ертедегі жұмбақ құсының алтын жұмыртқасын бейнелеп, тіршілік тінінің дамуын, жаңаруын, жарқын болашаққа деген талпынысын меңзесе, оны ұстап тұрған темір конструкция тамырлары тереңге жайылған алып бәйтеректің біртұтас дене кейпіндегі тіршілік бірлігін әлемге паш етіп, Астананың ақ жолын тілейді».
Биіктігі 97 метр болған «Астана-Бәйтерек» монументінің ашылу салтанаты Конституция күні қарсаңында, 29 тамызда өтті.
Сұлугүл Бакесова
Құрсағы алтын Қалимаш
7 қыркүйек
«Бұл – елорда еңсе көтергелі ел құлағы естімеген жағымды жаңалық. Үстіміздегі жылдың 28 тамызы күні екі ұл, бір қыз баланың анасы атанған Қалимаш перзенттерінің аман-есен дүниеге келуіне көп еңбек сіңірген №1 перзентхана дәрігерлеріне дән риза».
Дүние есігін ашқан алғашқы нәрестенің салмағы 2 кг, екіншісінің 2 кг 700 грамм, үшіншісінің 2 кг 300 грамм болды. Үш нәрестенің анасы Қалимаш Жақыпова жұмыссыз болса, жолдасы Саябек Құрманғалиев жекеменшік «Жігер» кәсіпорнында жұмыс істейді. Бірі – Ақмола облысына қарасты Қорғалжын ауданының, ал екіншісі – Көкшетаудың тумасы. Екеуі 2001 жылдың қараша айында шаңырақ көтерген.
Ерлібай Қадырбай
Қазағын сүйген хас тұлға
5 қазан
«Астана төрінде Қазақстанның халық жазушысы Шерхан Мұртазаның 70 жасқа толуына арналған салтанатты кеш өтті.
Шерхан Мұртаза! Алаштың ар-намысын асқақтатқан ақиық. Қазағын сүйетін хас тұлға. Қабырғалы қаламгер. Редактор-реформатор. Талай талантты тұғырында түлеткен тәлімгер. Бүгінде бүкіл ел білетін бірегей есім бұл.
Бізде ұлт бағына туған біртуар ұлдар баршылық. Солардың кеуде тұсында тұрған кесек тұлға, міне, аман-есен жетпіске жетті. Елі өзінің елеулі азаматына ерекше құрмет көрсетуде. Шерағаңның шығармашылық кеші соның жарқын көрінісі.
Мерейтой салтанатына ҚР Премьер-министрі Иманғали Тасмағамбетов бастаған ел ағалары қатысты. Елорда әкімінің орынбасары Төлеген Мұхамеджанов қалың көпшілікке арнайы шешіммен Шерхан Мұртазаға Астана қаласының Құрметті азаматы атағы берілгенін хабарлап, оның куәлігімен бірге пәтер кілтін қоса тапсырды. Мәдениет, ақпарат және қоғамдық келісім министрі Мұхтар Құл-Мұхаммед қазіргі қазақ баспасөзінің корифейіне күміс қынды қылыш сыйлады. Жамбыл облысының әкімі Серік Үмбетов Шерағаңа туған жерінің ыстық сәлемін жеткізіп, астына «темір тұлпар» мінгізді.
Талғат Батырхан
Атағы дардай Джигарханян «Астана ақшамына» телефон соқты
10 қазан
«Бір кездері бәрімізді теледидар экранына телмірткен «Кездесу орнын өзгертуге болмайды» атты кеңестік сериалды көріп отырып, менің бір ағам «Ойпыр-ай, мына Джигарханян болмаса орыстың киносы ойсырап қалғандай екен ғой» дейтін…
Шын мәнінде халық әртісі Армен Джигарханян алдыңғы күні Астанадағы Конгресс-холда өнер көрсетті. Соңынан журналистерге арналған баспасөз мәслихаты өтті. Қызықтың көкесі кеше болды. Атағы жер жарған Армен ақсақалдың өзі «Астана ақшамының» редакциясына телефон соқты. Өзінен қолтаңба алған тілшіміз Қымбат Тоқтамұрат пен көзілдірікті фотокорды (В.Федюнин) іздепті. Қоңырау шалғандағы сұрағаны – кездесу кезінде түсірілген суреттер екен. Газетіміздің ертеңгі нөміріне суретімен қоса шағын мақала берілетінін естігенде, сабазың кәдімгідей қуанып қалыпты. Әйгілі әртістің әдейіліп редакциямызбен хабарласқанына біз де мәз мейрам болып қалдық…».
Талғат Батырхан
