2025-2026 оқу жылында елімізде 8 мыңнан астам мектепте 4,1 миллион оқушы білім алады. Оның ішінде 341 мың бала алғаш рет 1-сыныпқа барса, ал 232 мың оқушы 11-сыныпқа өтеді. Ал Астана мектептерінде 310 мыңнан астам оқушы оқиды. Дәстүрлі түрде Астананың білім беру ұйымдарында 1 қыркүйек күні «Мектебім – мейірім мекені» тақырыбында 1, 11 сынып оқушылары үшін салтанатты іс-шара өтіп, 2 қыркүйек, жаңа оқу жылының бірінші күні ресми түрде басталады.
1 сыныпқа – 30 мың бала
Жылдан-жылға білім саласына қойылатын талап күшейіп келеді. Білім мазмұнына енгізілетін өзгерістердің мәні құндылықтарға бағдарланған оқыту тәсілін қолдануды көздейді. Бұл туралы республикалық Тамыз кеңесінде Президент Қасым-Жомарт Тоқаев баса айтқан еді.
«Биылдан бастап елімізде «Адал азамат» біртұтас тәрбие бағдарламасы жүзеге асырыла бастайды. Бұл бағдарламаны барлық мектеп, соның ішінде жекеменшік мектептер де қолданады. Сондай-ақ, мен осы жобаны педагог мамандар даярлайтын жоғары оқу орындарына да енгізуді ұсынамын.
Ұлттық білім саласындағы тәрбие жұмысында біртұтас жүйе болуы керек. Жас ұрпақтың бойына жалпыұлттық құндылықтарды сіңіру қажет. Әрбір жас отаншыл, жасампаз, жаңашыл, білімпаз, еңбекқор, ұқыпты, үнемшіл болып өсуі керек.
«Отбасы – мектеп – мемлекет» үштігі үйлесімді болса, жақсы нәтижеге жетуге болады. Ал бұл үштіктің өзегінде – еңбекқорлық идеясы болуға тиіс. Жас ұрпаққа еңбексіз ешқандай игілік болмайтынын үнемі түсіндіріп айту керек» деді Мемлекет басшысы.
Астана қаласында 2025-2026 оқу жылында 206 орта білім беретін ұйым бар, оның ішінде 122 – мемлекеттік, 77 – жекеменшік, 7 – республикалық мектеп.
Әр жылы бас шаһарда орта есеппен 30 мыңға жуық бала дүниеге келеді. Ол өз кезегінде мемлекет тарапынан білім алатын оқу ошақтарын салуға, мектеп мәртебесін, мектептегі ұстаздардың мәртебесін көтеру бағытында ауқымды жұмыстардың атқарылуын қажет етеді. Мұны қалалық Тамыз кеңесі барысында мәлімдеген елорда әкімі Жеңіс Қасымбек оқушы орындарының жетіспеушілігін шешуде бірқатар жұмыстар атқарылғанын жеткізді.
«Былтыр мектепті 14 мың бала бітірген болса, биыл 1-сыныпқа 30 мыңнан астам бала барады. Бұл – Астанада жыл сайын 10-15 мектеп салу керек деген сөз. Соңғы үш жылда 46 мектеп және 2 Оқушылар сарайы салынды, биыл 14 жаңа мектеп, жергілікті бюджет күшімен 4 балабақша, 1 Оқушылар сарайы пайдалануға берілуде. Мемлекет басшысының тапсырмасымен қолға алынған «Келешек мектептері» ұлттық жобасы аясында қалада 23 мектеп салынып, іске қосылды. Бұл үш ауысымды мектеп мәселесін шешуге септігін тигізді. Мәселен, 2-3 жыл бұрын елордада 8 үш ауысымды мектеп болса, биылдан бастап сол олқылық жойылды. Алдағы 5 жылда қалада 300-ден астам жаңа білім беру нысаны бой көтермек» деді қала әкімі.
Елорда оқушылары өткен жылы 288 мыңнан астам болса, биылғы оқу жылында 310 мыңнан астам оқушы қабылданып отыр.
Жаңа 2025-2026 оқу жылында жалпы білім беретін мектептердің бірінші сыныбына 31 мың баланы қабылдау жоспарланған болатын. Бүгінгі күні 30 057 бала қабылданды, оның ішінде мемлекеттік мектептерге – 26 666, жекеменшікке 3390 бала қабылданды.
14 мектеп ашылады
Саладағы басымдық білім сапасын арттыруға бағытталады. Білім беру жүйесіндегі басқарушы құралдың дұрыс болуы, педагогтардың жоғары білігі, оқушыларға жақсы жағдай жасау, ата-ана мен мектеп арасындағы байланыстың жолға қойылуы нәтижесінде білім сапасы деңгейі көтеріледі.
Биылғы қалалық тамыз кеңесінде елордалық Білім басқармасының басшысы Қасымхан Сенғазыев бірқатар жаңалықпен бөлісіп, жаңа оқу жылы заманауи технологияларды ұштастыратынын жеткізді.
– Елорданың білім беру ұйымдарында Оқу-ағарту министрлігімен бірлесіп, барлық бағытта пилоттық білім беру жобалары енгізіледі. Оқу процесіне жасанды интеллект технологияларын белсенді енгізе отырып, барлық мектепте Codi Play платформасы қолданылады. Бұл бағытта Білім басқармасының бюджетінде қаржыландыру тетіктері қоса қарастырылады. Сонымен қатар барлық деңгейдегі ұйымда, соның ішінде жекеменшік мектептерде «Адал азамат» бірыңғай тәрбие бағдарламасы жалғастырылып, буллингтің алдын алу шаралары айрықша назарға алынады. Қазіргі уақытта қалалық мектептердің 98%-ы пәндік кабинеттермен жабдықталған.
Алдағы екі жыл ішінде мектептерді жан-жақты жаңғырту, ескі жиһаз бен жабдықтарды толық ауыстыру жұмыстары толық аяқталады. Мектептердің әкімшілігіне KPI нәтижелері бойынша қосымша ақы төлеу тетіктері қарастырылады, – деді басқарма басшысы.
2025 жылы екі ауысымдағы 43 744 орындық 14 мектеп (11 мектеп және 3 қосалқы ғимарат) пайдалануға беріледі. Оның ішінде 8 мектеп жаңа оқу жылына, 6 мектеп жыл соңына дейін ашылады. Мемлекет басшысының тапсырмасына сәйкес 22 мектепті жаңарту көзделген, биылдың өзінде 6 мектеп толықтай жаңғыртылды. Қала мектептерінің барлығы пәндік кабинеттермен, қауіпсіздік жүйелерімен толық жабдықталған. Қазіргі таңда қосымша 2000 бейнекамера орнатылуда. Барлық камералар мен дабыл түймелері Бірыңғай ситуациялық орталыққа және Полиция департаментінің Жедел басқару орталығына қосылған.
Сонымен қатар, 111 мектепке face-id жүйесі бар бақылау-өткізу құрылғылары орнатылды.
Қазіргі уақытта білім беру ұйымдарында 29 мың педагог жұмыс істейді. «Келешек мектептеріне» мұғалімдерді қабылдау басталды, бүгінгі күні 785 педагог қабылданды. Сонымен қатар, әкім гранты бойынша оқыған 398 түлек, сондай-ақ басқа ұйымдардан ауысып келген 146 педагог жұмысқа орналастырылды.
Жұмысшы мамандықтарына басымдық
Жастарға кәсіптік білім беру, оларды жұмысшы мамандықтарына даярлау және біліктілігін көтеру – мемлекетіміздің білім беру саясатының негізгі бағытының бірі. Ел экономикасының қуаты кәсіптік білім беру жүйесінің өндіріс орындарын білікті жұмысшылармен жеткілікті қамтамасыз етуіне тікелей тәуелді. Бұл орайда елорда колледждерін заманауи білім беру инфрақұрылымына айналдыру мақсатында кезең-кезеңмен бейіндеу жұмыстары да атқарылып келеді. 2025 жылы колледждерге 10 мың орын мемлекеттік білім беру тапсырысы бөлінді. Оның ішінде 3 646 – жұмысшы мамандықтарына, 6 354 – орта буын мамандары мен қолданбалы бакалавриатқа беріледі.
Техникалық және кәсіптік білім беру жүйесінде түлектердің жұмыспен қамтылуын қамтамасыз етудің негізгі тетігі – дуалды оқыту. Қазіргі таңда 21 колледжде 65 мамандық бойынша 369 кәсіпорынның қатысуымен дуалды оқыту жүзеге асырылуда. Түлектерді жұмыспен қамту мақсатында елордалық колледждерде қала кәсіпорындарының сұранысына сәйкес мақсатты кадр даярлау жүргізілуде. «Жұмысшы мамандықтары жылы» аясында бес мемлекеттік колледжді халықаралық аккредитациядан өткізу жоспарланды. Сонымен қатар студенттер желілік технологиялар мен киберқауіпсіздік бойынша Certiport жүйесі арқылы халықаралық сертификаттарын иеленуде.
Индира Бержанова
