«Неке (ерлі-зайыптылық) және отбасы туралы» Кодекстің 65 бабының Конституцияның 19-бабы 1-тармағына сәйкестігін тексеру туралы өтінішке қатысты 2025 жылдың 16 сәуірінде Конституциялық Сот №70 нормативтік қаулы шығарып, онда баланың ұлты оның ата-анасының ұлтымен айқындалады және кейіннен тек екінші ата-анасының ұлтына өзгертілуі мүмкін екендігін көрсетті.
Кодекстің 65-бабында баланың ұлтын тек ата-анасының ұлты бойынша анықтау және өзгерту мүмкін болмаған кезде әртүрлі өмірлік жағдайлар ескерілмейтінін Конституциялық Сот атап өтті.
Мәселен, баланың ата-анасының жеке басы белгісіз болуы мүмкін немесе ата-анасының ұлтын растайтын құжаттар немесе мәліметтер болмауы мүмкін.
Бұл бапта сондай-ақ бала отбасына тәрбиелеуге берілген немесе жетім балаларға, ата-анасының қамқорлығынсыз қалған балаларға арналған ұйымда тәрбиеленетін және ата-анасының ұлтынан ерекшеленетін ұлтты қабылдауға ниет білдірген жағдайлар, басқа ұлттық-мәдени ортада болуы және тәрбиесі және т.б ескерілмейді.
Осыған байланысты Конституциялық Сот баланың ұлтын айқындау мен өзгертудің өзге де тәсілдерін көздемейтін бөлігінде Кодекстің 65-бабын Қазақстан Республикасының Конституциясына сәйкес келмейді деп таныды.
Әлия Қыстаубаева,
Астана қаласы прокуратурасы басқармасының аға прокуроры,
әділет кеңесшісі, құқық философиясы докторы
