ЖАҢА ЖЫЛ ЖӘНЕ ЖАДИ ҚЫЗ

Малайзияда туып-өскен Жади қыздың астаналық атанғанына биыл тура 5 жыл болды. Осы төрт жыл ішінде елорда тұрғындары арасында әжептәуір танымал болып та үлгерді. Жаңа жыл қарсаңында отандық телеарналар мен мерекелік кештердің жұлдызы болған Жадимен жақынырақ танысу үшін біз де үйіне әдейілеп іздеп бардық.

Жади деп отырғанымыз – кәдімгі жылан. Жылан болғанда да, жай жылан емес. Салмағы 20 келі тартатын, ұзындығы 3 жарым метр болатын алып қара теңбіл питон. Оны үш жылдан бері елордалық Динара Мейрамқызы баласындай баптап келеді.

Жылан жылы Жади үшін табысты басталғанға ұқсайды. Иесімен бірге сал­та­натты кештерде ортаға шы­ғып бір рет билеуінің өзі кемі 10 мың тең­ге тұ­ратын оған Жаңа жыл қар­са­ңын­да тапсырыс әдеттегіден әлде­қайда ар­тық түсіпті.

Бұған дейін Астана қаласы мемлекеттік филармониясының «Шалқыма» би ансамблінде өнер көрсеткен Динара қазір шәкірті Айдана Дүзенова екеуі сахнада жыланмен жеке өнер көрсетеді.

Динараға жыланды циркте жұмыс істейтін құрбысы ұсыныпты. Алғашында жүрексінгенімен, қызығушылығы басым түсіп, асырап алмаққа тәуекел етеді. Алмас бұрын, әбден зерттейді. Не жейді, не ішеді, адамға зияны бар ма, жоқ па, қанша уақыт өмір сүреді, неше метрге дейін созылады…. Аз уа­қыт ішінде кәдімгі жылантанушы ма­манның өзі болып шыға келді. Алдымен ауылдағы ата-анасына қо­­ңы­рау шалды. Шошып кетпесін деп, жағ­­дайды жайлап отырып жет­­кізді. Қай­дағы?! Жылан асырап ала­­ты­нын естігенде екеуі екі жаққа шор­шып кетті.

– О заманда бұ заман жылан асы­ра­ғанды кімнен көрдің? – деді шешесі.

– Елдер соғым байлап жатқанда сен жылан асырап семіртейін дедің бе? – деді әкесі.

Қызының көңілін қимай ақыр соңында амал жоқ, екеуі де келісі­мін берді. Сол жыланның арқа­сын­да тапқан табысы бүгінде Дина­ра­ның өзіне де, ауылдағы ата-анасына қарайласуына да жетіп жатыр.

«Тіпті, ата-анам хабарласқанда алдымен жыланның қал-жағдайын сұрайтын болды» дейді күліп.

Біз барғанда Жади қалың ұйқы құшағында екен. Өзімен танысу үшін арнайы қонақтар келіп тұрғанын айтып, иесі оятып алды. Жыланды тек жыртқыш деп тани­тын басымыз ұйқысын бұз­ға­ны­мыз үшін кәріне ілініп қа­лар­мыз деген ой­мен ды­мы­мызды шы­ғар­мауға ты­рыстық. Ақырын сөй­лесіп, аяқ­тың ұшымен жүрдік. Жо-о-оқ! Жадидың жүзі жылы екен. Жатырқаған жоқ. Жылжып жанымызға келді. Жүрісі де салмақты. Кинолардағы шалт-шұлт қи­мыл­дайтын түсі суық оқ жы­лан­дардың қатарынан емес екені көрініп тұр. Жайлап басынан си­падық. Динара оны солай еркелетеді екен. Әншейінде тілі сумаң-сумаң етіп тұратын ол басынан сипай қалсаң, қаққан қазықтай қатып қалады екен. Мұнысы сипа­ғанды ұнатқаны деп түсіндірді иесі. Басынан сипай отырып, қо­лымызға көтердік. Абайсызда құй­рығына тиіп кеткеніміз сол еді, аяғымызға орала кетті. Жүрегіміз тас төбемізге шықты! Сөйтсек, жыланның құйрығы ең осал жері саналатындықтан, тиіп кеткен жағ­дайда қауіп­сіздігін қорғау үшін осын­дай қарсы әрекетке барады екен. Тіпті, сахнада өнер көрсетіп тұрған сәтте құйрығын байқамай қатты қысып жіберген Айдананың қолын жара­лаған кезі де болыпты. «Жат­қан жы­ланның құйрығын бас­па» де­ген халық даналығы бекер айтылмаған екен.
Десе де, Жадидың анау айтқан бұзықтығы жоқ. Тек, терісі түлейтін сәтте тыпырлап, жер-көкке симай кететіні бар дейді иесі. Аптасына 1 рет суға түседі, мал дәрігерлері­нің ар­найы тексеруінен уақыты­лы өтіп тұрады. Теледидар көрген­ді ұна­тады дейді. Кейде, әлдене­ні түсі­не­тіндей, теледидарға тесі­ліп жатып алатыны бар екен. Ал, тама­ғы той­­са, ұйықтағанды дұрыс көреді. Та­мақ де­мекші, оны тамақ­тандыру Ди­­нара үшін аса жауапты іс. Айына бір қоян жейді. Арнайы тек­серіс­тен өткен, ауру-сырқауы жоқ қоян бе­руге ты­рысады. Жем­тігін бү­тін­дей жұт­­қанда аузы 10-15 сан­ти­метрге дейін созылатын көрінеді. Жалпы, Жадимен тектес жылан­дардың арасында 3-4 қоян­ға дейін қылғытатындары бар кө­рі­­неді. Бірақ, онысы өзіне зиян. Де­не­сін май басып, салмағы шектен тыс ауырлап кетуі мүмкін. Артық сал­мақты жыланды көтеріп 5-10 минут бойы өнер көрсету жіп­тік­тей қыздарға да ауыр тиері анық.

Бүгінде Астанада алып жыланды Динара секілді үй жағдайында асырап отырғандар саусақпен санарлық. Оның бар жағдайын жасап, отбасының бір мүшесіндей бағып-қағып отыр, сондықтан, Динара «2013 Жылан жылы маған да жайлы, жағымды болар» деп үміттенеді.
Біз қайтар кезде төсек астында жатқан Жади қасымызға келіп қош­тасқандай сыңай танытты. Мұ­нысына кәдімгідей ішіміз жылып қалды. Ақылды, сыпайы, табысы мол Жадидей болса, 2013 Жылан жы­лы біз үшін де жаман бола қой­мас деп ойладық.

Шынар ДОСАН