Коммуналдық шығынды қалай үнемдейміз?

Кейбір тұрғындар коммуналдық қызметтерге кеткен шығындардың көптігін айтып, шағымданады. Үйге келіп тұрған жылуды, суды, электр қуатын ысырап етпеудің амалы – үнемділік. 

Осы уақытқа дейін елімізде сар­қыл­майтын әрі тегін берілетін ресурс ретінде көрінген коммуналдық қызметтің ахуалы бүгінде өзгерді. Мамандар қарапайым халық үшін үйрену үрдісі оңай емес екендігін алға тартқанмен, әлемдік дағдарыс үнемділікке үйретпей қоймасы анық.

Электр қуаты

Электр қуатын үнемдеу – барлық қала тұрғындарына қатысты шаруа.­ Бұл туралы Астана қаласының әкімі Иманғали Тасмағамбетов тұрғын-­дар­ға есеп беру жиынында арнайы тоқталған еді. «ЭКСПО көрмесін өткізудегі басты нәрсе – әрбір азамат­тың қала үшін маңызды осы үрдіс­ке­ ат салысуы. Біз оны «келешек қуаты» деп жария еттік. Сондықтан әркім қазірден бастап осы көрме идея­сындағы өз маңызын түсініп, әр пәтерде жай ғана электр қуатын үнемдеуден бастап «жасыл эконо­ми­ка» жобасын жүзеге асыру жобаларын жүзеге асыруға тікелей қаты­­суға дейін іс атқаруының маңызы зор» деген болатын. Қарапайым ғана мысалдан әрбір азаматтың электр қуатын үнемдеуі, сол арқылы ақша­сын­­ үнемдеуін көруге болады.

Су

Су тапшылығы – Елбасы Жолдау­ын­да айтылған ХХІ ғасырдың он­ жа­һан­дық сын-қатерінің бірі. Ай сайын тұрғындардың есепсіз пайда­ла­нуы­ның себебінен, Астанада 13 мың м³ су ысырап болады екен. Еліміз­де бір адамға жұмсалатын су мөлшері дамыған мемлекеттермен салыс­тыр­ған­­да үш есеге көп. Ал, «Астана су арнасы» мекемесінің қызметкері Вахит Ниязовтың айтуынша, бүгінде қатаң үнемдеу шараларын жүргізу арқа­сында, кәсіпорын жыл сайын­ 50 млн теңгені үнемдейді екен. Елордада «Ақбұлақ»мемлекеттік бағ­дар­­­ла­­­­масы аясында, 9 көпқабатты тұрғын үйдің су құбырлары күрделі жөндеуден өткізілген. Ауыз су көбіне қоғам­дық орындарда ысырап болады. Алдағы уақытта сырт елдердегідей сенсорлық крандар орнату жаппай қолға алынса, бұл мәселе шешімін табуы мүмкін.

Газ

Газды тұтыну нормасы көп жағ­дай­да жоғары. Газында есептеуіш құралы бар пәтер иесі есептеуіші жоқтарға қарағанда аз ақша төлейді. Газға есептеуіш құрал орнату да қиын емес. Ол үшін қалалық газ қызме­ті­не­ есептеуіш құрал орнатып, үйді газ­дандыру жобасына сәйкес өзгер-ту­лер енгізу туралы өтініш жазу қажет. Қазіргі таңда қолданыстағы қаулыға сәйкес газ есептеуіш құрыл­ғы­ла­рын ауыстыру немесе мер­зім­­інің жарамдылығына тексерту жүр­гі­зі­луде. Астанада Орынбор көшесі 11 және Әуезов көшесі 28/1 мекен-жайы бойынша орналасқан эталон орталықтарында тұрғындар пайдаланып жүрген құрылғыларын тексертіп алуы тиіс.

Жылу

Халықтың тұрғын үй-коммуналдық шаруашылық қызметіне төлейтін жалпы шығындарының 40%-ы жылу­­ды құрайды. Жылуды үнемдеу басқа энергоресурстарды үнемдеуге қара­ған­да басымдыққа ие. Мәселен, жылытып бекітілмеген терезелер мен есіктер арқылы жоғалатын жылу шығыны – 14%, ғимарат қабырғалары арқылы шығын – 22%, төбелер, еден, шатыр жабындылары арқылы шығын – 8%, қымтап жабылмайтын есіктер мен терезелер, желдеткіштер арқылы жылу шығыны – 56%.

Астанада сәуірден бастап кейбір пәтерлерде, бірқатар білім беру, ден­сау­лық, мәдениет ғимараттары және адамдар көп жиналатын қоғам­дық орындарда жылу беру тоқта­тыл­ды. «Астана-Теплотранзит» АҚ мәлімдеуінше, 2013 жылдың 3 сәуірінен бастап ЖЭО-1 бақылауы бойынша 130°С температураға есептелген жылу магистральдарын сынақ­тан­ өткізу кезеңінде ұйғарымға сәйкес кәсіпорын мен мекеме басшы­лары, ПИК төрағалары ыстық су беруді тоқтатуы қажет. Сынақ Сарыарқа және Алматы аудандарын қамтиды. Анық­тама алу үшін 771-200,771-211 телефондарына хабарласуға болады.

Гүлмира АЙМАҒАНБЕТ