Астана қаласында медицина саласын дамытудың межелері

Астана қаласының әкімі тұрғындардың өмір сүру сапасын арттырып, қолайлы жағдай жасау үшін 20 нақты меже белгілегені белгілі. Елорданы дамытудың жоспарында, әсіресе, әлеуметтік салаға айрықша маңыз берілген.  Соның ішінде медициналық қызмет түрін неғұрлым қолжетімді ету, емханадағы кезекті азайту, жедел жәрдемнің жету уақытын қысқарту секілді міндеттер бар.

Сала мен сапа

Астана қаласының денсаулық саласы жылдан-жылға жақсарып келе жатқанын ешкім жоққа шығара алмас. Осы саланы жетілдіру, сапасын арттыру, өткен тәжірибені ескере отырып, кем-кетікті түзеу шаралары да үздіксіз жүргізіліп келеді. Айталық, 2009 жылы ауруханалар мен емханаларда бас дәрігердің сапаны бақылау жөніндегі орынбасары және сарапшы-дәрігер лауазымы ашылды. Бұл мамандар өзі жұмыс істейтін мекемеге келіп түсетін арыз-шағым­дарды тексеріп, мәсе­лені дер кезінде шешіп, тиісті шара­лар қабылдаумен айналысады. Осыдан кейін меди­цина мекемелеріне байланысты жұртшылықтың сын-ескерт­пелері біршама азайған көрінеді.
Ал 2012 жылы қалалық әкімдікте сырқат жандардың құқын қорғайтын қоғамдық кеңес құрылды. Әкімдік пен Денсаулық сақтау басқар­масы мамандарынан, үкіметтік емес ұйымдардың өкілде­рінен құрылған комиссия жар­­тыжылдықта бір рет бас қосып, пациенттердің арызымен жұмыс істеп, медицина мекемелеріне ұсыныстарын жолдап отырады.
Былтыр тұрғындардың ден­саулық саласына қатысты сауал­дарына жауап беретін тағы бір мекеме – бірыңғай меди­ци­на­лық ақпараттық Call-орта­лығы құрылды. Жұртшылық медициналық көмектің ке­пілдендірілген көлемі шең­беріндегі тегін қызмет түрлері мен арнайы рецептімен бе­рілетін дәрілік препараттар жөнінде, өздері тіркелген емханалар мен ауруханалардың жұмыс тәртібіне, қабылдау кестесіне байланысты толған­дырған барлық сауалын осы орталықтың 96-37-77 телефонына хабарласып, біле алды.
Call-орталықтың басшысы Тіллагүл Ембердиеваның айтуынша, бұл орталық биылғы жылдың 4 қаңтарынан бас­тап тәулік бойы жұмыс істеу режиміне көшкен. Енді қала­ның медицинасына қатысты сауалдарыңыз болса, тәулік­тің кез келген мезгілінде осы ақпараттық орталыққа хабар­ласуға болады.
«Бір терезе» қағидатымен жұмыс істейтін орталық тұр­ғындарға дәрігерлік кеңес беріп қана қоймай, арыз-шағымды бірден Пациенттерді қолдау орталығына жолдайды.

Жетістікке жетелеген жылдар
Енді елорда медицинасының өткен жылдардағы жетістіктері жөнінде де айта кетейік.
Астанада бүгінде 36 мемле­кеттік медициналық ұйым бар. Соның 14-і – аурухана, 15-і – отбасылық -денсаулық орталығы мен емханалар. Одан бөлек,
Жедел медициналық жәрдем стансасы, Медициналық колледж, Патологоанатомиялық орталық секілді 7 басқа да ден­саулық сақтау ұйымы бар.
Медициналық көмектің ке­пілдендірілген көлемі шең­берінде мемлекеттік тапсырыс­ты орындайтын 9 жекеменшік медицина мекемесі жұмыс істейді.
1999 жылдан бері елорда тұрғындарының саны 326,9 мыңнан 1 миллионға дейін өсті. Осы уақыттан 2015 жыл аралығында туу көр­сеткіші 64 пайызға артты. Ал былтыр алдыңғы жылмен салыс­тыр­ғанда туу көрсеткіші 7,6 па­йызға көбейді (1000 тұрғынға шаққанда).
2016 жылы жалпы өлім 1 000 тұрғынға 4,35-ті құрады. Бұл көрсеткіш 2015 жылы 4,47 болған.
Ана өлімі алдыңғы жылмен салыстырғанда 5,2 пайызға төмендеді (100 мың тірі туғанға – 7,3). Бұл – республикадағы ең төменгі көр­сет­кіштердің бірі.
Былтыр екі денсаулық сақтау нысаны ашылған. Оның бірі – қала­лық жедел жәрдем стансасы болса, екіншісі – Тубер­кулезге қарсы дис­пансер. Бұған қоса, №11 мен №12 қалалық емханалар іске қосылып, Үркер мен Темір­жолшылар тұрғын алаптарының жұртшылығы белгілі бір саланың мамандарымен қамтылды.
Енді қала әкім­дігі, жоғарыда айтқанымыздай, жедел жәрдемнің келуін 7 минутқа дейін, ал емханалық ұйымдарға жетуді 10 минутқа дейін қысқартуды мақсат етіп отыр.

«SMART емхана» жобасының тиімділігі неде?

Былтырғы жылдың маусым айынан бастап №4 қалалық емханада «Smart емхана» жобасы сынақ ретінде тәжірибеге енгізілгені белгілі. Осы емха­наның бас дәрігері Серік Шай­мерденовтің айтуынша, жоба мақсаты – қазіргі күні емхана жүйе­сінде күйіп тұрған кезек мәселесін қысқарту, меди­ци­налық қызметтерді неғұр­лым автоматтандырып, дәрігер­лер­дің жүктемесін азайту.
Расымен де, қазір Астана емха­наларындағы ең өзектісі – кезек мәселесі. Бас дәрігердің айтуынша, жоба басталғалы дәрігердің алдындағы кезек 8-ден екі адамға дейін қысқарған көрінеді. Ал дәрігердің қабыл­дау уақыты 30 минуттан 10 минутқа дейін азайғаны бай­қалған. Жоба аясында науқас­тың амбулаторлы картасы элек­трон­дық нұсқаға көшірілуі себепті, дәрігердің қағаз толтыруы анағұрлым азайған екен.
Пациенттің электрондық картасы арнайы дерек базасына енгізілген. Онда науқастың қандай аурулармен ауырғаны, қандай ем-дом тағайындалғаны, соңғы рет қандай маманда болғаны – бәрі қатталып жазылады. Яғни, пациент еліміздің қай өңіріне емделуге барса да, дәрігер осы электронды картаны ашып, оның денсаулығы туралы толыққанды ақпаратпен таныса алады.
Енді биылғы жылдың соңына дейін қаланың барлық емханасын «Smart емхана» жүйесімен қамту көзделіп отыр.

Қымбат ТОҚТАМҰРАТ